Адкуль Гомель
Адкуль Гомель — Беларускія легенды і паданні.
Там, дзе цяпер стаіць Гомель, пасярэдзіне ракі Сож некалі было намыта шмат пяску.
Там, дзе цяпер стаіць Гомель, пасярэдзіне ракі Сож некалі было намыта шмат пяску.
Даўным-даўно ў гэты край прыйшло двое людзей. Яны шукалі пустэльнае месца. Відаць было па ўсім, што хацелі схавацца ад людскога вока.
На канцы вёскі Дзеракі, каля самага лесу, стаяла старая маленькая хатка з адным акенцам ад ляснога боку. Побач з гэтай хаткай бегла невялікая рэчка. Выцякала яна з Лаўцова балотца. Шмат было ў ёй рыбы ўсялякай і іншага жывога міру. Купаліся ў рацэ дзеці цёплаю парой.
Дзе цяпер Важанка і Трывежа, даўным-даўно жыў пан. Ен там пабудаваўся і засадзіў гектар саду. Вакол яго замка раслі высокія і вельмі прыгожыя дрэвы, звалі іх сокаламі. Меў пад сваім уладаннем многа гектараў зямлі. Полем яго ўладаў падпанак…
Пабудаваў адзін гаспадар хату. Ды вось бяда — жыць перабраўся, а начаваць у новых сценах баіцца. Кожную ноч вылазіць з-пад печы баран і ўсё палохае:
— Выйду! Выйду!
Каля вёскі Галубцова, што ў Гарадоцкім павеце, на беразе возера ёсць гара-валатоўка, якую тутэйшыя людзі называюць Галубец. Кажуць, што ў гэтай валатоўцы схаваны вялікі скарб. Не так даўно з яе нібыта выкапалі ладны, з качан капусты, срэбраны злітак.
Аднойчы позна ўвечары ў вёску Мястэчка прыехаў нейкі пажылы чалавек. Спыніўся на беразе возера і папрасіў рыбака перавезці яго на востраў ды паказаць старадаўняе Азярыйскае гарадзішча.
Вёз чалавек у горад пшаніцу прадаваць. Сустрэлася яму па дарозе баба з кавальскім молатам на плячы. I просіць жаласліва:
— Падвязі, чалавеча, мой молат.
— Добра, падвязу.
Ішоў я па лесе. А насустрач мне чалавек. 3 твару — страшыдла, а не чалавек. Касавокі, крывароты, згорблены. У мяне па спіне ажно мурашкі сыпанулі. I няма як убок звярнуць, бо навокал такі гушчар — не прадзярэшся.
Пайшла дзеўка замуж за старога чалавека. А сама смяецца з мужавай старасці, старым чортам яго называе.
Нарадзіўся ў іх хлопчык. Аднаго дня сабралася тая маладзіца ў лазню. I сына з сабою ўзяла. А мужу наказала:
— Ты, стары чорт, пасядзі каля лазні. Сыночка дамоў забярэш, бо я стамлюся…